فیبر نوری در سیستم‌های مداربسته | اجزا، انواع و مزایا

سیستم‌های مداربسته (CCTV) به عنوان ابزاری حیاتی در حفظ امنیت، نظارت بر محیط‌های مختلف و مدیریت رویدادها، نقشی انکارناپذیر در دنیای امروز ایفا می‌کنند. از خانه‌های مسکونی و کسب‌وکارهای کوچک گرفته تا سازمان‌های بزرگ، فرودگاه‌ها، مراکز خرید و زیرساخت‌های حیاتی، سیستم‌های مداربسته به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند. با پیشرفت روزافزون تکنولوژی و افزایش تقاضا برای تصاویر با کیفیت بالا، انتقال سریع داده‌ها و پهنای باند وسیع‌تر، استفاده از فیبر نوری در سیستم‌های مداربسته به یک ضرورت تبدیل شده است.

فیبر نوری، به عنوان یک رسانه انتقال داده پیشرفته، با ارائه پهنای باند بسیار بالا، سرعت انتقال فوق‌العاده، مقاومت در برابر نویز و تداخلات الکترومغناطیسی، امنیت بالا و قابلیت انتقال داده در فواصل طولانی، راهکاری ایده‌آل برای سیستم‌های مداربسته مدرن به شمار می‌رود. این مقاله از اسفیورد، به بررسی جامع اجزا، انواع، مزایا، کاربردها، تجهیزات مورد نیاز، نکات مهم در نصب و نگهداری، چالش‌ها و محدودیت‌ها، و پیشنهادات کلیدی در خصوص استفاده از کابل‌های فیبر نوری در سیستم‌های مداربسته می‌پردازد.

فیبر نوری چیست؟

فیبر نوری (Optical Fiber) رشته‌ای باریک و بلند از جنس ماده‌ای شفاف مانند شیشه یا پلاستیک است که قادر است نور را در طول خود هدایت کند. این فناوری بر اساس اصل بازتاب داخلی کلی (Total Internal Reflection) عمل می‌کند، به این صورت که نور با زاویه‌ای خاص وارد فیبر شده و به طور مداوم در داخل آن بازتابیده می‌شود تا به انتهای دیگر فیبر برسد.

فیبر نوری به دلیل پهنای باند بسیار بالا، امکان انتقال حجم عظیمی از داده‌ها را با سرعت فوق‌العاده فراهم می‌کند. این ویژگی، فیبر نوری را به گزینه‌ای ایده‌آل برای سیستم‌های مداربسته تبدیل کرده است، به ویژه در مواردی که نیاز به انتقال تصاویر با کیفیت بالا، ویدئوهای 4K و حتی 8K، و داده‌های کنترلی به صورت همزمان وجود دارد.

اجزای فیبر نوری

کابل‌های فیبر نوری از چندین بخش اصلی تشکیل شده‌اند که هر کدام وظیفه‌ای خاص بر عهده دارند:

• هسته (Core):
   هسته، بخش مرکزی فیبر نوری است که نور از طریق آن منتقل می‌شود. هسته معمولاً از شیشه بسیار خالص یا پلاستیک ساخته می‌شود. قطر هسته بسیار کوچک است و معمولاً بین 5 تا 500 میکرون متغیر است. برای فواصل طولانی، از هسته‌های شیشه‌ای و برای فواصل کوتاه، از هسته‌های پلاستیکی استفاده می‌شود.
• روکش (Cladding):
   روکش، لایه‌ای از جنس شیشه یا پلاستیک است که هسته را احاطه کرده است. وظیفه روکش، ایجاد بازتاب داخلی کلی است. روکش دارای ضریب شکست کمتری نسبت به هسته است، که باعث می‌شود نور در داخل هسته باقی بماند و از افت سیگنال جلوگیری شود.
• بافر رویه (Buffer Coating):
   بافر رویه، لایه‌ای محافظ از جنس پلاستیک است که روکش را احاطه کرده است. وظیفه بافر رویه، محافظت از هسته و روکش در برابر رطوبت، خراشیدگی و سایر آسیب‌های فیزیکی و شیمیایی است.
• ژاکت (Jacket):
   ژاکت، لایه بیرونی کابل فیبر نوری است که از کابل در برابر عوامل محیطی مانند نور خورشید، دما، رطوبت و فشار محافظت می‌کند. ژاکت معمولاً از مواد مقاوم مانند PVC یا پلی اتیلن ساخته می‌شود.

انواع کابل فیبر نوری

کابل‌های فیبر نوری بر اساس نوع اشعه گذرنده از آن به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

• فیبر نوری چند حالته (Multi-Mode Fiber):
   در فیبر نوری چند حالته، نور می‌تواند در چندین مسیر مختلف در داخل هسته حرکت کند. این نوع فیبر برای انتقال داده در فواصل کوتاه (تا چند کیلومتر) مناسب است و معمولاً در شبکه‌های کامپیوتری، سیستم‌های مداربسته و سایر کاربردهای مشابه استفاده می‌شود. فیبر نوری چند حالته دارای قطر هسته بزرگتری نسبت به فیبر نوری تک حالته است، که باعث می‌شود نور بیشتری وارد فیبر شود و نصب و اتصال آن آسان‌تر باشد. با این حال، به دلیل پراکندگی نور در مسیرهای مختلف، پهنای باند فیبر نوری چند حالته محدودتر از فیبر نوری تک حالته است.
• فیبر نوری تک حالته (Single-Mode Fiber):
   در فیبر نوری تک حالته، نور فقط در یک مسیر مستقیم در داخل هسته حرکت می‌کند. این نوع فیبر برای انتقال داده در فواصل بسیار طولانی (بیش از 100 کیلومتر) مناسب است و معمولاً در شبکه‌های مخابراتی، اینترنت و سایر کاربردهای مشابه استفاده می‌شود. فیبر نوری تک حالته دارای قطر هسته بسیار کوچکی است، که باعث می‌شود نور به صورت مستقیم و بدون پراکندگی در داخل فیبر حرکت کند. این ویژگی، پهنای باند بسیار بالایی را برای فیبر نوری تک حالته فراهم می‌کند. نصب و اتصال فیبر نوری تک حالته پیچیده‌تر از فیبر نوری چند حالته است و نیاز به تجهیزات و تخصص خاصی دارد.

مزایای استفاده از فیبر نوری در سیستم‌های مداربسته

استفاده از فیبر نوری در سیستم‌های مداربسته دارای مزایای فراوانی است که عبارتند از:

• پهنای باند بالا:
   فیبر نوری پهنای باند بسیار بالاتری نسبت به کابل‌های مسی (مانند کابل کواکسیال و کابل شبکه) دارد. این ویژگی امکان انتقال تصاویر با کیفیت بالا (HD، 4K، 8K)، ویدئوهای چند کاناله، داده‌های کنترلی و سایر اطلاعات را به صورت همزمان و بدون افت کیفیت فراهم می‌کند.
• انتقال داده در فواصل طولانی:
  فیبر نوری قادر است داده‌ها را در فواصل بسیار طولانی (بیش از 100 کیلومتر) بدون نیاز به تقویت‌کننده‌های سیگنال منتقل کند. این ویژگی، فیبر نوری را به گزینه‌ای ایده‌آل برای سیستم‌های مداربسته در محیط‌های بزرگ مانند فرودگاه‌ها، استادیوم‌ها، مجتمع‌های صنعتی و شبکه‌های شهری تبدیل کرده است.
• مقاومت در برابر نویز و تداخلات الکترومغناطیسی:
   فیبر نوری در برابر نویزهای الکترومغناطیسی و تداخلات رادیویی مقاوم است. این ویژگی باعث می‌شود تصاویر با کیفیت بالا و بدون اختلال ارائه شوند، حتی در محیط‌هایی که دارای منابع نویز قوی هستند.
• امنیت بالا:
   انتقال داده‌ها در فیبر نوری بسیار امن است و امکان دسترسی غیرمجاز به داده‌ها بسیار کم است. فیبر نوری در برابر شنود و دستکاری مقاوم است و می‌تواند از اطلاعات حساس محافظت کند.
• وزن کم و انعطاف‌پذیری:
   کابل‌های فیبر نوری وزن کمتری نسبت به کابل‌های مسی دارند و انعطاف‌پذیری بالاتری دارند. این ویژگی‌ها نصب و نگهداری آن‌ها را آسان‌تر می‌کند.
• عمر طولانی:
  فیبرهای نوری دارای عمر طولانی هستند و نیاز به تعویض مکرر ندارند. این ویژگی باعث کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات در طولانی مدت می‌شود.
• مقاومت در برابر شرایط محیطی:
  کابل‌های فیبر نوری در برابر شرایط محیطی سخت مانند دماهای بالا و پایین، رطوبت، خوردگی و مواد شیمیایی مقاوم هستند.

کاربردهای فیبر نوری در سیستم‌های مداربسته

فیبر نوری در سیستم‌های مداربسته در موارد زیر کاربرد دارد:

• انتقال تصاویر دوربین‌های مداربسته: فیبر نوری برای انتقال تصاویر با کیفیت بالا از دوربین‌های مداربسته به مرکز کنترل، اتاق مانیتورینگ یا سرورهای ذخیره‌سازی استفاده می‌شود.
• اتصال دوربین‌های مداربسته به شبکه: فیبر نوری برای اتصال دوربین‌های مداربسته به شبکه و انتقال داده‌ها به سرورهای ذخیره‌سازی، سیستم‌های مدیریت ویدئو (VMS) و سایر تجهیزات شبکه استفاده می‌شود.
• انتقال داده‌های کنترلی: فیبر نوری برای انتقال داده‌های کنترلی مانند دستورات زوم، چرخش، شیب (PTZ) و تنظیمات دوربین‌ها استفاده می‌شود.
• ایجاد شبکه‌های مداربسته گسترده: فیبر نوری برای ایجاد شبکه‌های مداربسته گسترده در محیط‌های بزرگ مانند شهرها، فرودگاه‌ها و مجتمع‌های صنعتی استفاده می‌شود.

تجهیزات مورد نیاز برای استفاده از فیبر نوری

برای استفاده از فیبر نوری در سیستم‌های مداربسته، نیاز به تجهیزات خاصی است که عبارتند از:

• کابل فیبر نوری:
   کابل فیبر نوری با توجه به نوع کاربرد، فاصله مورد نظر، پهنای باند مورد نیاز و شرایط محیطی انتخاب می‌شود.
• فرستنده و گیرنده نوری (Optical Transceiver):
   فرستنده نوری، سیگنال‌های الکتریکی را به سیگنال‌های نوری تبدیل می‌کند و گیرنده نوری، سیگنال‌های نوری را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کند.
• اتصال‌دهنده‌ها (Connectors):
  برای اتصال کابل‌های فیبر نوری به تجهیزات دیگر مانند فرستنده‌ها، گیرنده‌ها، سوئیچ‌ها و پچ پنل‌ها استفاده می‌شوند. انواع مختلفی از اتصال‌دهنده‌ها وجود دارند، مانند SC، LC، ST و FC.
• پچ پنل فیبر نوری (Fiber Optic Patch Panel):
  برای مدیریت و سازماندهی کابل‌های فیبر نوری در رک‌ها و کابینت‌های شبکه استفاده می‌شود.* سوئیچ فیبر نوری (Fiber Optic Switch): برای اتصال چندین دستگاه فیبر نوری به یکدیگر و ایجاد یک شبکه فیبر نوری استفاده می‌شود.
• تجهیزات تست و اندازه‌گیری:
   برای تست و اندازه‌گیری کیفیت سیگنال در فیبر نوری، بررسی افت سیگنال، شناسایی مشکلات و اطمینان از عملکرد صحیح سیستم استفاده می‌شوند. تجهیزات تست و اندازه‌گیری شامل OTDR (Optical Time Domain Reflectometer)، پاور متر نوری (Optical Power Meter) و منبع نور نوری (Optical Light Source) می‌شوند.

نکات مهم در نصب و نگهداری فیبر نوری

نصب و نگهداری صحیح فیبر نوری، برای اطمینان از عملکرد بهینه و طول عمر بالای سیستم ضروری است:

• حفاظت از کابل:
   کابل‌های فیبر نوری باید در برابر آسیب‌های فیزیکی مانند خمش زیاد، کشیدگی، ضربه و فشار محافظت شوند. کابل‌ها باید در کانال‌ها، لوله‌ها یا ترانک‌های محافظ قرار گیرند.
• اتصال صحیح:
   اتصالات فیبر نوری باید به درستی و با دقت انجام شوند تا از افت سیگنال جلوگیری شود. استفاده از ابزارهای مناسب و رعایت استانداردهای مربوطه ضروری است.
• تمیز کردن اتصالات:
   اتصالات فیبر نوری باید به طور منظم تمیز شوند تا از ورود گرد و غبار و کاهش کیفیت سیگنال جلوگیری شود. از مواد و تجهیزات تمیزکننده مخصوص فیبر نوری استفاده کنید.
• استفاده از تجهیزات مناسب:
  برای نصب و نگهداری فیبر نوری باید از تجهیزات مناسب و استاندارد استفاده شود. از ابزارهای ارزان قیمت و غیراستاندارد خودداری کنید.
• شعاع خمش مناسب:
   کابل‌های فیبر نوری نباید بیش از حد خم شوند، زیرا این کار می‌تواند باعث آسیب به فیبر و کاهش کیفیت سیگنال شود. شعاع خمش مناسب را رعایت کنید.
• برچسب‌گذاری کابل‌ها:
  کابل‌های فیبر نوری باید به درستی برچسب‌گذاری شوند تا شناسایی و مدیریت آن‌ها آسان‌تر شود.
• تست و اندازه‌گیری:
  پس از نصب، سیستم فیبر نوری باید تست و اندازه‌گیری شود تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود. از تجهیزات تست و اندازه‌گیری مناسب استفاده کنید.
• آموزش پرسنل:
   پرسنل مسئول نصب و نگهداری فیبر نوری باید آموزش‌های لازم را دیده باشند و با استانداردهای مربوطه آشنا باشند.

برندهای معروف فیبر نوری

برندهای معتبری در زمینه تولید فیبر نوری و تجهیزات مربوطه فعالیت دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• Corning: یکی از بزرگترین و معتبرترین تولیدکنندگان فیبر نوری در جهان.
• Prysmian Group: یک شرکت ایتالیایی که در زمینه تولید کابل‌های برق و فیبر نوری فعالیت دارد.
• CommScope: یک شرکت آمریکایی که در زمینه تولید زیرساخت‌های شبکه و کابل‌های فیبر نوری فعالیت دارد.
• Furukawa Electric: یک شرکت ژاپنی که در زمینه تولید کابل‌های فیبر نوری و سایر محصولات الکترونیکی فعالیت دارد.
• OFS: یک شرکت آمریکایی که در زمینه تولید فیبر نوری و کابل‌های فیبر نوری فعالیت دارد.
• Legrand: یک شرکت فرانسوی که در زمینه تولید تجهیزات الکتریکی و شبکه‌ای فعالیت دارد و محصولات فیبر نوری نیز ارائه می‌دهد.
• جی تک (G-TEC): یک برند ایرانی که در زمینه تولید کابل‌های فیبر نوری و تجهیزات مربوطه فعالیت دارد.
• فول (Full): یک برند ایرانی که در زمینه تولید کابل‌های فیبر نوری و تجهیزات مربوطه فعالیت دارد.
• یونی کام (Unicom): یک برند ایرانی که در زمینه تولید کابل‌های فیبر نوری و تجهیزات مربوطه فعالیت دارد.
• ایساتیس قندی: یک برند ایرانی که در زمینه تولید کابل‌های فیبر نوری و تجهیزات مربوطه فعالیت دارد.

چالش‌ها و محدودیت‌ها

استفاده از فیبر نوری در سیستم‌های مداربسته با چالش‌ها و محدودیت‌هایی نیز همراه است:

• هزینه بالا: هزینه نصب و راه‌اندازی فیبر نوری ممکن است نسبت به کابل‌های مسی بالاتر باشد. هزینه کابل، تجهیزات، نصب و آموزش پرسنل باید در نظر گرفته شود.
• نیاز به تخصص: نصب و نگهداری فیبر نوری نیاز به تخصص دارد و باید توسط افراد ماهر انجام شود. آموزش پرسنل و استخدام متخصصان می‌تواند هزینه‌بر باشد.
• حساسیت به خمش: فیبر نوری حساس به خمش زیاد است و ممکن است در صورت خمش بیش از حد آسیب ببیند. رعایت شعاع خمش مناسب و استفاده از تجهیزات محافظ ضروری است.
• آسیب‌پذیری در برابر ضربه: کابل‌های فیبر نوری در برابر ضربه و فشار آسیب‌پذیر هستند و باید در برابر این خطرات محافظت شوند.
• نیاز به تجهیزات خاص: برای استفاده از فیبر نوری نیاز به تجهیزات خاصی مانند فرستنده‌ها، گیرنده‌ها، اتصال‌دهنده‌ها، پچ پنل‌ها و سوئیچ‌های فیبر نوری است.
• پیچیدگی نصب: نصب و راه‌اندازی فیبر نوری پیچیده‌تر از کابل‌های مسی است و نیاز به دقت و مهارت بیشتری دارد.

پیشنهادات

1. ارزیابی دقیق نیازها: قبل از تصمیم‌گیری برای استفاده از فیبر نوری، نیازهای خود را به دقت ارزیابی کنید. فاکتورهایی مانند فاصله انتقال، پهنای باند مورد نیاز، بودجه و شرایط محیطی را در نظر بگیرید.
2. انتخاب کابل مناسب: کابل فیبر نوری مناسب را با توجه به نیازهای خود انتخاب کنید. فیبر نوری تک حالته برای فواصل طولانی و پهنای باند بالا مناسب است، در حالی که فیبر نوری چند حالته برای فواصل کوتاه و پهنای باند متوسط مناسب است.
3. استفاده از تجهیزات با کیفیت: از تجهیزات با کیفیت و استاندارد برای نصب و راه‌اندازی فیبر نوری استفاده کنید. تجهیزات با کیفیت، عملکرد بهتری ارائه می‌دهند و عمر طولانی‌تری دارند.
4. آموزش پرسنل: پرسنل مسئول نصب و نگهداری فیبر نوری را به طور کامل آموزش دهید. پرسنل آموزش‌دیده، می‌توانند از بروز مشکلات جلوگیری کنند و عملکرد سیستم را بهینه سازند.
5. رعایت استانداردهای ایمنی: در هنگام نصب و نگهداری فیبر نوری، استانداردهای ایمنی را رعایت کنید. از تجهیزات ایمنی مناسب استفاده کنید و از تماس مستقیم با نور لیزر خودداری کنید.
6. مشاوره با متخصصان: در صورت نیاز، با متخصصان فیبر نوری مشورت کنید. متخصصان می‌توانند به شما در انتخاب تجهیزات مناسب، طراحی شبکه و نصب و راه‌اندازی سیستم کمک کنند.
7. برنامه‌ریزی برای آینده: هنگام طراحی شبکه فیبر نوری، نیازهای آینده خود را نیز در نظر بگیرید. شبکه‌ای را طراحی کنید که قابلیت ارتقا و گسترش داشته باشد.

نتیجه‌گیری

فیبر نوری به عنوان یک راهکار پیشرفته برای انتقال داده‌ها در سیستم‌های مداربسته، امکانات و قابلیت‌های فراوانی را ارائه می‌دهد. با توجه به مزایای این تکنولوژی، استفاده از فیبر نوری در سیستم‌های مداربسته در حال افزایش است و انتظار می‌رود در آینده نقش مهم‌تری در این زمینه ایفا کند. با این حال، برای بهره‌برداری موفق از فیبر نوری، باید به چالش‌ها و محدودیت‌های آن نیز توجه کرد و از تخصص کافی در نصب و نگهداری آن برخوردار بود. با برنامه‌ریزی دقیق، انتخاب تجهیزات مناسب، آموزش پرسنل و رعایت استانداردهای ایمنی، می‌توانید از مزایای فراوان فیبر نوری در سیستم‌های مداربسته خود بهره‌مند شوید.

سوالات متداول

1. فیبر نوری چیست و چگونه کار می‌کند؟
    فیبر نوری رشته‌ای از شیشه یا پلاستیک است که نور را از طریق بازتاب داخلی کلی هدایت می‌کند و برای انتقال داده‌ها با سرعت بالا استفاده می‌شود.
2. چه تفاوتی بین فیبر نوری تک حالته و چند حالته وجود دارد؟
   فیبر تک حالته برای فواصل طولانی و پهنای باند بالا مناسب است، در حالی که فیبر چند حالته برای فواصل کوتاه و پهنای باند متوسط مناسب است.
3. مزایای استفاده از فیبر نوری در سیستم‌های مداربسته چیست؟
    پهنای باند بالا، انتقال داده در فواصل طولانی، مقاومت در برابر نویز، امنیت بالا، وزن کم و عمر طولانی.
4. چه تجهیزاتی برای استفاده از فیبر نوری در سیستم‌های مداربسته مورد نیاز است؟
    کابل فیبر نوری، فرستنده و گیرنده نوری، اتصال‌دهنده‌ها، پچ پنل فیبر نوری و سوئیچ فیبر نوری.
5. چگونه می‌توان از کابل‌های فیبر نوری محافظت کرد؟
   کابل‌ها باید در کانال‌ها، لوله‌ها یا ترانک‌های محافظ قرار گیرند و از خمش زیاد، کشیدگی، ضربه و فشار محافظت شوند.
6. چگونه می‌توان اتصالات فیبر نوری را تمیز کرد؟
    از مواد و تجهیزات تمیزکننده مخصوص فیبر نوری استفاده کنید و اتصالات را به طور منظم تمیز کنید.
7. چه نکاتی در هنگام نصب فیبر نوری باید رعایت شود؟
    رعایت شعاع خمش مناسب، استفاده از تجهیزات مناسب، اتصال صحیح و تست و اندازه‌گیری پس از نصب.
8. هزینه استفاده از فیبر نوری در سیستم‌های مداربسته چقدر است؟
    هزینه بسته به نوع کابل، تجهیزات و پیچیدگی نصب متغیر است و ممکن است نسبت به کابل‌های مسی بالاتر باشد.
9. آیا استفاده از فیبر نوری در سیستم‌های مداربسته نیاز به تخصص دارد؟
    بله، نصب و نگهداری فیبر نوری نیاز به تخصص دارد و باید توسط افراد ماهر انجام شود.
10. چه برندهایی در زمینه تولید فیبر نوری معتبر هستند؟
    Corning, Prysmian Group, CommScope, Furukawa Electric, OFS و Legrand.

مشکلات رایج و پاسخ برای حل

• مشکل: افت سیگنال
  • راه‌حل: بررسی اتصالات، تمیز کردن اتصالات، استفاده از کابل با کیفیت بالاتر، بررسی طول کابل و استفاده از تقویت‌کننده در صورت نیاز.
• مشکل: شکستگی کابل
  • راه‌حل: تعویض کابل آسیب‌دیده، حفاظت از کابل در برابر آسیب‌های فیزیکی، استفاده از کابل‌های مقاوم‌تر.
• مشکل: اتصال نادرست
  • راه‌حل: بررسی اتصالات، استفاده از ابزارهای مناسب برای اتصال، رعایت استانداردهای مربوطه.
• مشکل: آلودگی اتصالات
  • راه‌حل: تمیز کردن اتصالات با استفاده از مواد و تجهیزات تمیزکننده مخصوص فیبر نوری.
• مشکل: خمش بیش از حد کابل
  • راه‌حل: رعایت شعاع خمش مناسب، استفاده از تجهیزات محافظ برای جلوگیری از خمش بیش از حد.
• مشکل: مشکلات مربوط به فرستنده و گیرنده
  • راه‌حل: بررسی عملکرد فرستنده و گیرنده، تعویض در صورت نیاز، اطمینان از سازگاری فرستنده و گیرنده با کابل فیبر نوری.
• مشکل: نویز
  • راه‌حل: بررسی منبع نویز، استفاده از کابل‌های شیلددار، جداسازی کابل‌های فیبر نوری از کابل‌های برق.
• مشکل: مشکلات مربوط به تست و اندازه‌گیری
  • راه‌حل: استفاده از تجهیزات تست و اندازه‌گیری مناسب، بررسی کالیبراسیون تجهیزات، آموزش پرسنل برای استفاده صحیح از تجهیزات.
• مشکل: مشکلات مربوط به مدیریت کابل
  • راه‌حل: استفاده از پچ پنل فیبر نوری، برچسب‌گذاری کابل‌ها، سازماندهی کابل‌ها در رک‌ها و کابینت‌های شبکه.
• مشکل: آسیب به کانکتورها
  • راه‌حل: تعویض کانکتورهای آسیب‌دیده، استفاده از کانکتورهای با کیفیت بالاتر، محافظت از کانکتورها در برابر آسیب‌های فیزیکی.