نحوه عملکرد سنسور G-Sensor (شوک سنسور) در دوربین های خودرو

عملکرد G-Sensor دوربین خودرو چیست و چطور تصادف را تشخیص می‌دهد؟ تصور کنید هنگام پارک، خودروی شما دچار یک ضربه شدید ناگهانی می‌شود یا در جاده‌ای لغزنده، مجبور به ترمز اضطراری می‌شوید. در این لحظات حیاتی، چه کسی مطمئن می‌شود که شواهد بصری آن رویداد مهم از دست نمی‌رود؟ اینجاست که سنسور G، قهرمان خاموش دوربین‌های خودرو، وارد عمل می‌شود.

G-Sensor چیست و چرا برای دوربین خودرو حیاتی است؟

سنسور G یا شوک سنسور (G-Sensor یا Accelerometer) در واقع یک شتاب‌سنج (Accelerometer) کوچک است که در قلب دوربین‌های ثبت وقایع خودرو جای گرفته است. وظیفه اصلی آن، اندازه‌گیری نیروی گرانش (G-Force) وارد شده به خودرو در سه محور فضایی (X، Y، و Z) است.

اهمیت این سنسور به قابلیت «تشخیص خودکار حادثه» آن برمی‌گردد. در شرایط رانندگی عادی، دوربین به طور پیوسته ضبط می‌کند و فایل‌های قدیمی را با فایل‌های جدید جایگزین می‌نماید (ضبط چرخشی). اما در یک لحظه بحرانی مانند تصادف، ترمز ناگهانی یا یک ضربه شدید، G-Sensor وارد عمل شده و به دوربین دستور می‌دهد تا فایل ویدیویی حاوی آن رویداد را به عنوان یک «فایل اضطراری» یا «فایل محافظت‌شده» علامت‌گذاری کند. این فایل از فرآیند بازنویسی (Loop Recording) مستثنی شده و شواهد مهم برای همیشه حفظ می‌شود.

 ◁◁ مطلب پیشنهادی: دوربین خودرو جی‌پی‌اس‌دار چیست؟

نحوه عملکرد سنسور G-Sensor در دوربین خودرو

عملکرد G-Sensor دوربین خودرو یک فرآیند الکترونیکی دقیق و چند مرحله‌ای است:

۱. تشخیص تغییرات ناگهانی (Micro-Electro-Mechanical Systems – MEMS)

سنسور G در ساختار داخلی خود از فناوری MEMS (سیستم‌های میکروالکترومکانیکی) بهره می‌برد. این سیستم شامل یک جرم کوچک و متحرک است که بین دو صفحه خازنی (Capacitor Plates) قرار گرفته است.

• حالت عادی: هنگامی که خودرو حرکت معمولی دارد، نیروی گرانش در یک سطح ثابت است و جرم متحرک در وضعیت تعادل قرار دارد.
• حالت اضطراری: وقتی ضربه، ترمز شدید یا تصادف رخ می‌دهد، نیروی ناگهانی وارد شده، باعث جابه‌جایی شدید جرم متحرک می‌شود. این جابه‌جایی، فاصله بین جرم و صفحات خازنی را تغییر می‌دهد.

۲. اندازه‌گیری شتاب و تبدیل ظرفیت الکتریکی

تغییر در فاصله صفحات خازنی، منجر به تغییر متناسب در ظرفیت الکتریکی سنسور می‌شود. مدار داخلی سنسور این تغییر ظرفیت الکتریکی را اندازه‌گیری کرده و آن را به یک واحد شتاب (معمولاً بر حسب G) تبدیل می‌کند. این اندازه‌گیری در سه محور (جلو/عقب، چپ/راست، بالا/پایین) انجام می‌شود تا ماهیت و شدت ضربه کاملاً مشخص شود.

۳. تنظیم حد آستانه (Sensitivity Threshold)

در هر دوربین خودرو، یک حد آستانه (Threshold) برای فعال‌سازی اضطراری تعریف شده است (مانند 2<spanG یا 4G). کاربر می‌تواند این حساسیت را در تنظیمات دوربین (از زیاد تا کم) تنظیم کند:

• حساسیت بالا: حتی یک دست‌انداز نسبتاً شدید یا ترمزگیری معمولی نیز می‌تواند سنسور را فعال کند.
• حساسیت پایین: فقط رویدادهای بسیار شدید مانند تصادف‌های جدی باعث فعال شدن سنسور می‌شوند.

وقتی شتاب اندازه‌گیری‌شده (نیروی وارد شده) از حد آستانه تعیین‌شده فراتر رود، سنسور G یک سیگنال هشدار حیاتی به واحد پردازشگر دوربین ارسال می‌کند.

۴. فعال‌سازی ضبط اضطراری و محافظت از فایل (Event File Locking)

در پاسخ به سیگنال سنسور G، دوربین فوراً مراحل زیر را انجام می‌دهد:

1. برش ویدیو: دوربین، قسمتی از ویدیو شامل لحظات قبل، هنگام و بعد از رویداد را از جریان ضبط جدا می‌کند. (معمولاً ۱۰ تا ۲۰ ثانیه قبل و بعد از ضربه).
2. ذخیره اضطراری: این ویدیو به صورت یک فایل جداگانه و با برچسب خاص (مانند “EVENT” یا “EMERGENCY”) در یک پوشه محافظت‌شده روی کارت حافظه ذخیره می‌شود.
3. قفل‌گذاری: این فایل قفل می‌شود تا در فرآیند ضبط چرخشی، حتی اگر کارت حافظه پر شود، روی آن بازنویسی صورت نگیرد. این مهم‌ترین عملکرد G-Sensor است که تضمین می‌کند شواهد مهم پاک نخواهند شد.

کاربردهای سنسور G-Sensor

سنسور G تنها در تصادفات رانندگی کاربرد ندارد، بلکه امنیت خودروی شما را در دو حالت اصلی تضمین می‌کند:

الف) در حالت رانندگی (Driving Mode)

• تصادفات: ثبت شواهد بدون نیاز به دخالت راننده.
• ترمزهای اضطراری: ثبت لحظه ترمز شدید برای بررسی‌های بعدی در صورت درگیری‌های قانونی.
• تغییرات ناگهانی مسیر: ثبت حرکات ناگهانی و خارج از کنترل خودرو.

ب) در حالت پارک (Parking Mode)

این قابلیت که به شدت وابسته به سنسور G است، امنیت خودرو را در زمان خاموش بودن آن تضمین می‌کند.

• ضربه‌های ناشی از پارک نامناسب: ثبت ویدیوی کسانی که هنگام پارک کردن به خودروی شما ضربه زده و فرار می‌کنند (Hit-and-Run).
• تلاش برای سرقت: ثبت حرکت در زمان باز شدن درب‌ها با اعمال نیروی غیرمجاز.
• لرزش‌ها: در صورت فعال شدن حالت پارکینگ، اگر سنسور G لرزشی را تشخیص دهد، دوربین برای ثبت رویداد، به‌صورت خودکار روشن شده و شروع به ضبط می‌کند.

نکته: در شهرهای پرتردد مانند تهران، اصفهان یا مشهد که ریسک تصادف و برخورد هنگام پارک بالاست، عملکرد G-Sensor دوربین خودرو در حالت پارک اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند.

 ◁◁ مطلب پیشنهادی: دوربین داینامیک خودرو چیست؟

نتیجه‌گیری

همانطور که مشخص شد، اتکا به یک سنسور مکانیکی مانند G-Sensor ساده، می‌تواند منجر به هشدارهای کاذب بی‌پایان شود—ترمزهای ساده، دست‌اندازهای جاده و لرزش‌های خودرو در کنار یک کامیون سنگین، همگی فایل‌های اضطراری بیهوده می‌سازند و کارت حافظه را سریع پر می‌کنند.

این همان نقطه‌ای است که هوشمندی ارزش خود را نشان می‌دهد. دوربین‌های ثبت وقایع خودروی اسفیورد، با اتکا به سیستم تشخیص حرکت مبتنی بر هوش مصنوعی (AI Motion Detection)، این ضعف رایج را به طور کامل برطرف کرده‌اند. سیستم‌های اسفیورد نه تنها حرکت را تشخیص می‌دهند، بلکه انسان را از یک برگ در حال سقوط یا سایه متحرک تمیز می‌دهند و امنیت خودروی شما را با کمترین هشدارهای کاذب تضمین می‌کنند. این به معنای عمر بیشتر باتری خودرو و اطمینان ۱۰۰٪ از ثبت شواهد واقعی است.

اگر به دنبال امنیتی هستید که دقیق، کم‌مصرف و کاملاً هوشمند عمل کند و تنها رویدادهای واقعی را ثبت کند، زمان ارتقاء به دوربین ثبت وقایع خودرو اسفیورد فرا رسیده است. امنیت خودروی خود را به تکنولوژی بسپارید، نه به شانس.

دوربین خودرو
مدل D190

دوربین خودرو
مدل D450

دوربین خودرو
مدل Mini Pro

دوربین خودرو
مدل D300

سوالات متداول

1. آیا هر ضربه‌ای باعث فعال شدن سنسور می‌شود؟
   خیر. سنسور تنها زمانی فعال می‌شود که نیروی وارد شده (شتاب) از آستانه حساسیت تعیین شده در تنظیمات دوربین (کم، متوسط یا زیاد) فراتر رود. یک تکان جزئی ثبت نخواهد شد.
2. چگونه می‌توانم حساسیت G-Sensor را تغییر دهم؟
   تغییر حساسیت از طریق منوی تنظیمات دوربین یا برنامه (اپلیکیشن) مخصوص آن روی گوشی هوشمند امکان‌پذیر است. بهتر است ابتدا آن را روی حالت متوسط قرار دهید.
3. فایل‌های اضطراری کجا ذخیره می‌شوند؟
   این فایل‌ها در یک پوشه جداگانه و مشخص (معمولاً با نام EVENT یا Park) روی کارت حافظه ذخیره می‌شوند تا از بازنویسی شدن محافظت شوند.
4. آیا G-Sensor در حالت پارک نیاز به برق دائم دارد؟
   بله، برای اینکه سنسور در حالت پارک (خاموش بودن موتور) بتواند ضربه‌ها را تشخیص دهد و دوربین را روشن کند، به یک منبع تغذیه ثابت (مانند کیت Hardwire یا پاوربانک مخصوص) نیاز دارد.
5. آیا می‌توان فایل‌های محافظت‌شده را حذف کرد؟
   بله. این فایل‌ها به صورت خودکار حذف نمی‌شوند تا شواهد از بین نرود. برای حذف آن‌ها باید به صورت دستی یا از طریق فرمت کردن کارت حافظه اقدام کنید.
6. آیا وجود G-Sensor جایگزین دوربین‌های امنیتی سنتی می‌شود؟
   خیر، سنسور G یک ویژگی امنیتی مکمل است. وظیفه آن ثبت ضربه و حادثه است، نه نظارت تصویری پیوسته مانند دوربین‌های امنیتی ۲۴ ساعته.
7. اگر کارت حافظه پر باشد، آیا G-Sensor کار می‌کند؟
   اگر کل حافظه پر از فایل‌های عادی باشد، بله، سیستم ضبط چرخشی جایگزین می‌شود. اما اگر حافظه از فایل‌های محافظت‌شده (توسط G-Sensor) پر شده باشد، دوربین ضبط را متوقف می‌کند تا شواهد پاک نشوند و نیاز به فرمت کارت حافظه پیش می‌آید.
8. سنسور G دقیقاً چه نوع نیروهایی را اندازه‌گیری می‌کند؟
   سنسور G نیروهای شتاب خطی (Linear Acceleration) را در جهت‌های جلو/عقب، چپ/راست و بالا/پایین اندازه‌گیری می‌کند که ناشی از تغییر سرعت، ترمزگیری و ضربه هستند.
9. چگونه بفهمم سنسور G-Sensor من فعال شده است؟
   بسیاری از دوربین‌ها پس از فعال شدن G-Sensor یک پیام صوتی یا تصویری روی صفحه نمایش (مانند “Event Recorded”) نمایش می‌دهند و یا چراغ نشانگر مخصوص فعال شدن رویداد روشن می‌شود.
10. آیا سنسور G می‌تواند تصادفاتی که از جلو رخ نداده‌اند را ثبت کند؟
    بله، از آنجایی که سنسور G، شتاب را در سه محور اندازه‌گیری می‌کند، هرگونه ضربه ناگهانی از کنار یا عقب خودرو نیز توسط آن تشخیص داده می‌شود.

مشکلات رایج و پاسخ برای حل

• مشکل: کارت حافظه سریع پر می‌شود و پیام “حافظه پر است” نمایش داده می‌شود.
  • راه‌حل: تنظیمات حساسیت G-Sensor را از زیاد به متوسط یا کم تغییر دهید تا فقط ضربه‌های واقعی ثبت شوند، نه دست‌اندازهای جاده.
• مشکل: پس از تصادف، فایل ویدیویی ثبت شده، در پوشه اضطراری ذخیره نشده است.
  • راه‌حل: اطمینان حاصل کنید که سنسور G در تنظیمات دوربین فعال بوده و کارت حافظه از نوع با کیفیت بالا و مناسب برای دوربین‌های مداربسته (Endurance) است تا سرعت نوشتن کافی را داشته باشد.
• مشکل: دوربین در زمان پارک و خاموش بودن خودرو، فعال نمی‌شود.
  • راه‌حل: بررسی کنید که قابلیت Parking Mode فعال باشد و دوربین از طریق کیت سخت‌افزاری (Hardwire Kit) به طور دائم به منبع برق متصل باشد.
• مشکل: در دست‌اندازهای جاده یا ترمزهای معمولی، سنسور فعال شده و فایل اضطراری می‌سازد.
  • راه‌حل: حساسیت G-Sensor را یک درجه کاهش دهید (مثلاً از حالت ‘Medium’ به ‘Low’).
• مشکل: فایل‌های اضطراری در هنگام تماشای مجدد، دارای لرزش یا پرش هستند.
  • راه‌حل: مطمئن شوید که دوربین به درستی و محکم به شیشه خودرو نصب شده و لرزش‌های اضافی ناشی از نصب نامناسب نیست.
• مشکل: سنسور G در زمان روشن بودن موتور، فعال شده اما در حالت پارک نه.
  • راه‌حل: بررسی کنید که آیا حالت پارک (Parking Mode) بر اساس Motion Detection یا G-Sensor Detection تنظیم شده است. ممکن است تنظیمات شما تنها بر اساس تشخیص حرکت باشد.
• مشکل: در هوای سرد یا گرم، سنسور به درستی عمل نمی‌کند.
  • راه‌حل: اطمینان حاصل کنید که دوربین در محدوده دمایی مجاز خود کار می‌کند. دوربین را از تابش مستقیم آفتاب در دمای بالا محافظت کنید.
• مشکل: پس از مشاهده یک فایل محافظت‌شده، فایل حذف نمی‌شود و در حافظه باقی می‌ماند.
  • راه‌حل: فایل‌های محافظت‌شده به صورت خودکار حذف نمی‌شوند. باید به صورت دستی از طریق نرم‌افزار یا با فرمت کردن کارت حافظه (با رعایت احتیاط) حذف شوند.
• مشکل: دوربین به طور مکرر و بدون دلیل، صدایی مبنی بر فعال شدن G-Sensor پخش می‌کند.
  • راه‌حل: تنظیمات صوتی و حساسیت را بررسی کنید و مطمئن شوید که هیچ بروزرسانی نرم‌افزاری (Firmware) برای رفع مشکلات سنسور وجود ندارد.
• مشکل: پس از مدتی استفاده، سنسور کار نمی‌کند.
  • راه‌حل: ابتدا یک بار ریست فکتوری (بازگشت به تنظیمات کارخانه) را امتحان کنید. اگر مشکل حل نشد، احتمال خرابی فیزیکی سنسور وجود دارد و باید به پشتیبانی محصول مراجعه کنید.